Tiến độ lấy nước nhanh hơn

Ông Nguyễn Văn Tỉnh – Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN&PTNT) cho biết: Để bảo đảm bổ sung nước cho hạ du theo kế hoạch, EVN đã tăng cường phát điện trước mỗi đợt lấy nước khoảng 3 ngày và duy trì tối đa công suất phát điện. Trong đó, đợt 1 đã xả 1,18 tỷ m³, đợt 2 là 1,5 tỷ m³, đợt 3 là 1,74 tỷ m³.

Thời điểm kết thúc đợt 3 (ngày 22/2/2019), cơ bản các địa phương đã hoàn thành kế hoạch lấy nước cho các diện tích cấp nước phụ thuộc vào dòng chảy bổ sung từ các hồ chứa thủy điện. Nhiều địa phương đã hoàn thành sớm kế hoạch lấy nước trước khi bắt đầu đợt 3 như: Nam Định, Ninh Bình, Thái Bình, Hà Nam, Hải Phòng, Hưng Yên, Hải Dương, Phú Thọ. Chỉ có Bắc Ninh, Vĩnh Phúc và Hà Nội phải tiếp tục lấy nước trong đợt cuối cùng.

Theo đánh giá của lãnh đạo Tổng cục Thủy lợi, EVN đã tổ chức vận hành các nhà máy thủy điện để đảm bảo duy trì mực nước hạ du hệ thống sông Hồng cao nhất có thể trong các đợt xả nước, đảm bảo điện cho các trạm bơm hoạt động liên tục. 

Bên cạnh đó, lịch đổ ải năm nay có một số thuận lợi như: Lịch lấy nước của từng đợt được xác định phù hợp với kỳ triều cường, tính toán cụ thể bằng mô hình toán để xác định khoảng thời gian xả nước tiết kiệm nhất và phù hợp với nhu cầu lấy nước phục vụ gieo cấy của các địa phương; các cửa lấy nước, hệ thống kênh dẫn nước trong các hệ thống công trình thủy lợi được đầu tư nạo vét tốt đã tạo thuận lợi cho việc dẫn nước vào ruộng.

Ngoài ra, thời tiết có mưa trước đợt 1 lấy nước đã bổ sung một phần nước trên ruộng và tăng cường dòng chảy cho hệ thống sông, giúp đẩy mặn hiệu quả, tạo điều kiện tốt cho các địa phương vùng ven biển lấy nước. 

Sẽ ngày càng khó khăn

Cũng theo lãnh đạo Tổng cục Thủy lợi, lòng dẫn sông Hồng đang tiếp tục bị xói sâu với tốc độ rất nhanh. Vì vậy, có thời điểm, dù các nhà máy thủy điện đã vận hành hết công suất nhưng mực nước sông Hồng tại Hà Nội không đạt +2,2 m như yêu cầu.

Bên cạnh đó, một số công trình thủy lợi dù đã được cải tạo nhưng chưa đáp ứng yêu cầu chủ động vận hành không phụ thuộc vào dòng chảy bổ sung từ các hồ chứa thủy điện, điển hình như trạm bơm dã chiến Thanh Điềm (Hà Nội), dù Thành phố Hà Nội đã đầu tư hạ thấp cao trình mực nước hút thiết kế từ +2,5m xuống +1,5m nhưng vẫn không đảm bảo lấy nước, dẫn đến thời gian lấy nước phải kéo dài.

Để bảo đảm yêu cầu phục vụ sản xuất và dân sinh, vừa bảo đảm tiết kiệm nước để phát điện trong điều kiện nguồn nước ngày càng khó khăn, Tổng cục Thủy lợi kiến nghị Bộ NN&PTNT báo cáo và đề xuất Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục tạm dừng việc cấp phép mới khai thác cát và quản lý chặt chẽ tình trạng khai thác cát trái phép lòng sông thuộc lưu vực sông Hồng - sông Thái Bình để khắc phục việc hạ thấp, biến đổi lòng dẫn sông Hồng. 

Bên cạnh đó, các địa phương cần ưu tiên bố trí nguồn vốn để sớm đầu tư, xây dựng các công trình lấy nước chủ động cho các khu vực khó khăn về nguồn nước, không phụ thuộc vào dòng chảy bổ sung từ các hồ chứa thủy điện.

Bài, ảnh: Lê Việt