Đó là những thông tin rất hữu ích đã được chia sẻ qua talkshow trực tuyến "Dịch vụ điện nước: Sử dụng thông minh, giao dịch an toàn" vào ngày 3/6 tại TP.Hồ Chí Minh, do Báo Tuổi Trẻ phối hợp với Tổng công ty Điện lực TP.HCM (EVNHCMC) và Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO) tổ chức.

Chương trình có sự tham gia của Thượng tá Võ Minh Hải - Phó Đội trưởng Đội Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao xâm phạm trật tự an toàn xã hội, Phòng An ninh mạng - Công an TP.HCM; ông Bùi Trung Kiên - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực TP.HCM (EVNHCMC); ông Nguyễn Thanh Sử - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO); ông Nguyễn Minh Hải - Phó Giám đốc Công ty cổ phần Cấp nước Trung An và chuyên gia công nghệ Nguyễn Hồng Phúc.

Các khách mời chia sẻ tại buổi livestream. Ảnh: Tuoitre.vn

Thông qua chương trình, các khách mời đại diện cho các đơn vị trực tiếp quản lý dịch vụ cấp điện, nước đã chia sẻ với khán giả góc nhìn từ các chuyên gia cũng như lời cảnh báo của cơ quan chức năng, đồng thời đưa ra những giải pháp để khắc phục được lỗ hổng khiến nhiều người rơi vào “bẫy” lừa đảo, hướng tới một môi trường số thông minh, an toàn để người dân tiếp cận các dịch vụ tiện ích tốt nhất.

Tích cực triển khai các giải pháp bảo vệ khách hàng

Chia sẻ tại talkshow, ông Bùi Trung Kiên - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực TP.HCM (EVNHCMC) cho biết, đến nay đã gần 10 năm EVNHCMC triển khai ứng dụng Chăm sóc khách hàng (CSKH), tỷ lệ cài đặt ứng dụng rất cao với 2 triệu trong tổng số 2,8 triệu khách hàng ký hợp đồng mua bán điện với EVNHCMC. Tuy nhiên, có thể một hộ nhiều người cùng dùng ứng dụng nên tỉ lệ khách hàng chính chủ cài đặt ước tính khoảng 40%.

Xuất phát điểm là một ứng dụng CSKH sơ khai với những tính năng cơ bản, trải qua quá trình liên tục nâng cấp, đến nay ứng dụng do EVNHCMC triển khai đã tích hợp các chức năng phục vụ đa dạng nhu cầu của khách hàng, đồng thời luôn chú trọng đảm bảo an toàn thông tin cho người sử dụng.

Trước thực trạng các đối tượng lừa đảo thường xuyên nhắm vào người lớn tuổi do đặc thù hạn chế về cập nhật công nghệ, lại thường xuyên ở nhà nên có nhiều thời gian nghe điện thoại, dễ bị thao túng tâm lý bằng chiêu trò đe dọa cắt dịch vụ điện, nước, ông Bùi Trung Kiên cho biết: “Chúng tôi luôn đặt tính bảo mật lên hàng đầu, trong đó tăng cường các biện pháp giúp xác thực khách hàng. Trong tương lai, chúng tôi có định hướng sẽ tiếp tục cải tiến ứng dụng sao cho thông minh hơn, thân thiện và dễ sử dụng cho người dùng hơn, đặc biệt là các đối tượng lớn tuổi để họ dễ tiếp cận nhất có thể.”

Ông Bùi Trung Kiên - Phó Tổng giám đốc EVNHCMC chia sẻ tại buổi livestream. Ảnh: Tuoitre.vn

Về vấn đề kẻ gian thực hiện các cuộc gọi lừa đảo mạo danh nhân viên ngành Điện, Phó Tổng giám đốc EVNHCMC chia sẻ, ngoài việc thường xuyên tuyên truyền trên các kênh chính thống như báo, đài và sử dụng mạng xã hội, EVNHCMC sử dụng tổng đài CSKH chính thức là 1900545454. Khi cần thông tin cho người dân, nhân viên điện lực sẽ thực hiện thông qua cuộc gọi định danh EVNHCMC chứ không sử dụng số điện thoại cá nhân.

“Việc thu tiền điện hiện tại cũng được thực hiện qua hình thức trực tuyến, thông báo qua tổng đài CSKH chứ không yêu cầu chuyển tiền qua tài khoản cá nhân. Việc đóng tiền, cắt điện thì có nhân viên điện lực trực tiếp tham gia, không thông báo bằng điện thoại. Người dân cần lưu ý để tránh bị kẻ gian lợi dụng.” – ông Bùi Trung Kiên nhấn mạnh.

Đối với các kênh thu tiền, ngoài hình thức trích nợ tự động vào tài khoản hoặc thanh toán qua ngân hàng một cách chính thống, EVNHCMC đều có liên kết với các kênh trung gian như cửa hàng tiện lợi, VNPAY, ví MoMo…, chỉ cần người dân đọc đúng mã khách hàng do ngành Điện cung cấp thì sẽ ra được chính xác số tiền cần thanh toán (nếu chưa đóng).

Người dân cần làm gì để phòng tránh lừa đảo?

Tại buổi talkshow, các khách mời đại diện cho cơ quan an ninh điều tra và chuyên gia công nghệ cũng cung cấp nhiều thông tin cần thiết, giúp người dân tự trang bị kiến thức để bảo vệ bản thân và gia đình. Thượng tá Võ Minh Hải - Phó Đội trưởng Đội Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao xâm phạm trật tự an toàn xã hội, Phòng An ninh mạng - Công an TP.HCM, cho biết qua thống kê cho thấy một số hình hình thức phổ biến mà các đối tượng lừa đảo thường áp dụng là đánh vào tâm lý lo lắng của người dân liên quan đến vấn đề cắt điện, cắt nước để đe dọa, hoặc đưa ra lợi ích để “mặc cả”, nếu thực hiện theo hướng dẫn thì sẽ được giảm tiền điện, nước…

Các đối tượng lừa đảo thường xuyên lập ra các fanpage, website… giả mạo đơn vị cung cấp điện, nước. Nguồn: Fanpage Điện lực Việt Nam

Thời gian gần đây, các đối tượng lừa đảo còn có một hình thức tinh vi khác: lập các trang web, fanpage hoặc các đường link giả mạo trang chính thức của ngành điện, nước rồi đăng tải các dự án đầu tư vào những lĩnh vực này, qua đó triển khai các thủ đoạn lừa đảo.

“Các hình thức lừa đảo mới xuất hiện liên tục dưới nhiều kịch bản khác nhau. Các đối tượng còn thường xuyên sử dụng công nghệ cao để thực hiện ẩn danh, che giấu thông tin. Ví dụ như các số điện thoại được điều tra ra thì lại là các cuộc gọi IP (được thực hiện qua internet), nghĩa là đối tượng có thể thực hiện cuộc gọi từ bất kỳ địa điểm nào trên thế giới đến Việt Nam. Do đó, việc truy xét các đối tượng cũng cực kỳ khó khăn.” - Thượng tá Võ Minh Hải nói.

Để tránh “sập bẫy” của các đối tượng lừa đảo, Thượng tá Võ Minh Hải lưu ý người dân khi phát hiện có dấu hiệu lừa đảo hoặc bị lừa đảo, cần nhanh chóng tập hợp tất cả thông tin, chứng cứ có liên quan đến vụ việc và báo cho cơ quan công an nơi gần nhất. Ngoài ra, hiện nay công an TP.HCM đang triển khai ứng dụng cảnh báo về an ninh trật tự trên địa bàn, trong đó có tội phạm sử dụng công nghệ cao. Trong thời gian tới, công an Thành phố sẽ triển khai ứng dụng này rộng rãi cho người dân.

Thượng tá Võ Minh Hải nhấn mạnh, để tránh bị lừa đảo, quan trọng hàng đầu là người dân phải hình thành ý thức cảnh giác. Dù là cuộc gọi của người thân, đặc biệt là qua ứng dụng gọi video nhưng nội dung trao đổi lại là vay mượn tiền thì lập tức phải có biện pháp kiểm tra tính xác thực. Hình thành phản xạ bình tĩnh, nghi ngờ trước những cuộc gọi có nội dung đe dọa, gây sức ép, giục giã chuyển tiền…

Tại buổi livestream, chuyên gia công nghệ Nguyễn Hồng Phúc cũng đưa ra một số giải pháp hữu ích giúp người dân phòng tránh nguy cơ lừa đảo, dựa trên yếu tố hiểu biết về công nghệ. Theo ông Phúc, đối tượng người lớn tuổi thường dễ trở thành nạn nhân lừa đảo một phần do khả năng tiếp cận công nghệ hạn chế hơn người trẻ. Do đó, nếu trong gia đình có người trẻ thì nên để họ đứng tên trên hợp đồng dịch vụ điện, nước và các dịch vụ gia đình khác, từ đó tất cả các thông tin mà các nhà cung cấp gửi sẽ do người trẻ trong gia đình tiếp nhận. Như vậy, khi các đối tượng lừa đảo liên hệ để yêu cầu đóng tiền dịch vụ, người lớn tuổi có thể liên hệ với người trẻ trong gia đình để kiểm tra, tránh bị cuốn theo sự thao túng tâm lý của kẻ gian.

* Theo dõi toàn bộ livestream 'Dịch vụ điện - nước: Sử dụng thông minh, giao dịch an toàn' tại đây.

Lê Na