Bức tranh toàn cầu về việc tận dụng điện cho công nghệ số hóa

Trước làn sóng phát triển dữ liệu và công nghệ trí tuệ nhân tạo, nhu cầu năng lượng cho các trung tâm xử lý dữ liệu và khai thác tiền mã hóa ngày càng tăng mạnh. Đáng chú ý, nhiều quốc gia đang chuyển sang một chiến lược mới tận dụng nguồn điện để phục vụ những ngành công nghiệp đòi hỏi điện năng lớn này. Đây không chỉ là giải pháp để khai thác hiệu quả hạ tầng năng lượng hiện có, mà còn là bước đi chiến lược trong nỗ lực thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển kinh tế.

Pakistan là một trong những quốc gia đầu tiên công khai hướng đi này. Chính phủ nước này đã phân bổ 2.000 MW điện dư từ các dự án năng lượng tái tạo để cung cấp cho các trung tâm dữ liệu AI và khai thác Bitcoin. Mục tiêu không chỉ là tận dụng nguồn điện vốn bị lãng phí vào những khung giờ thấp điểm, mà còn nhằm thu hút đầu tư nước ngoài, tạo việc làm cho giới trẻ và thúc đẩy nền kinh tế kỹ thuật số.

Ethiopia, với đập thủy điện Đại Phục Hưng (GERD) quy mô lớn, đã ghi nhận hơn 55 triệu USD doanh thu trong vòng 10 tháng nhờ cung cấp điện cho hơn 25 công ty khai thác tiền mã hóa. Việc hợp tác với doanh nghiệp quốc tế như West Data Group để xây trung tâm dữ liệu trị giá 250 triệu USD cho thấy nước này không chỉ tận dụng điện dư mà còn đang định hình mình như một trung tâm công nghệ mới của châu Phi.

Tại Mỹ, chính quyền liên bang đã có những chính sách hỗ trợ mạnh mẽ cho việc phát triển hạ tầng trung tâm dữ liệu AI và khai thác tiền mã hóa, trong đó có việc phân bổ đất đai và tài nguyên để phát triển năng lượng tái tạo phục vụ ngành công nghiệp này.

Trong khi đó, Hàn Quốc lại tiếp cận theo hướng nghiên cứu và tối ưu vận hành. Một nhóm khoa học tại đây cho thấy việc sử dụng điện dư thừa để khai thác Bitcoin có thể giúp cân bằng lưới điện, giảm chi phí và tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên điện trong giờ thấp điểm một giải pháp kỹ thuật khả thi để giảm lãng phí mà vẫn tạo thêm giá trị kinh tế.

Khu vực Trung Đông cũng không đứng ngoài xu thế. Oman, với chiến lược "Tầm nhìn 2040", đang tìm cách giảm phụ thuộc vào dầu mỏ và chuyển hướng sang nền kinh tế kỹ thuật số. Việc bắt tay cùng Phoenix Group (UAE) đầu tư 300 triệu USD vào một trang trại khai thác tiền mã hóa công suất 150 MW là minh chứng rõ rệt cho bước chuyển mình này. Hạ tầng điện dư thừa từ các nguồn hóa thạch hoặc tái tạo không chỉ được "giải tỏa" mà còn mang lại nguồn thu lớn và đẩy mạnh vị thế công nghệ của quốc gia.

Pakistan tận dụng điện dư thừa để phát triển trung tâm dữ liệu

Điện không chỉ là năng lượng, mà còn là tài sản chiến lược

Theo các chuyên gia quốc tế, xu hướng toàn cầu hóa trong việc sử dụng điện để phục vụ ngành công nghiệp dữ liệu và tài sản số cho thấy một điều, các quốc gia đang cố gắng chuyển đổi hệ sinh thái năng lượng thành một lợi thế chiến lược.

Trước đây, điện thừa, đặc biệt từ năng lượng tái tạo như điện mặt trời hoặc thủy điện, thường bị bỏ phí do không kịp tích trữ hoặc không có hệ thống phân phối linh hoạt. Giờ đây, bằng cách định hướng sử dụng lượng điện này vào các ngành như AI hoặc khai thác tiền mã hóa, điện đã được biến thành một loại tài sản có thể sinh lợi trực tiếp.

Ở các nước đang phát triển, đây là cơ hội để khai thác hạ tầng năng lượng sẵn có một cách tối ưu, đồng thời mở ra cánh cửa tiếp cận công nghệ cao và dòng vốn đầu tư. Những quốc gia như Ethiopia, Pakistan hay Oman không sở hữu nền tảng công nghệ mạnh như Mỹ, Trung Quốc, nhưng thông qua việc cung cấp điện rẻ và ổn định, họ đang định hình mình như các điểm đến lý tưởng cho những ngành công nghiệp số hóa toàn cầu.

Đáng chú ý, sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo đang khiến nhu cầu điện năng tăng phi mã. Theo ước tính của tổ chức International Energy Agency (IEA), các trung tâm dữ liệu toàn cầu có thể tiêu thụ hơn 1.000 TWh điện vào năm 2026 – tương đương mức tiêu thụ của toàn nước Nhật. Việc tận dụng điện dư trở thành cách để đáp ứng nhu cầu này mà không gây thêm áp lực lên lưới điện quốc gia.

Tuy nhiên, việc chuyển hóa điện dư thừa thành công cụ phát triển cũng đi kèm những thách thức. Rủi ro về môi trường, tác động xã hội và khả năng điều phối điện năng giữa các ngành là những yếu tố cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Do đó, một số quốc gia với nền tảng công nghệ mạnh, đang nghiên cứu các phương án tối ưu lưới điện thông minh, sử dụng AI để phân bổ nguồn điện hiệu quả hơn giữa các ngành.

Một yếu tố quan trọng khác là tính ổn định của chính sách. Nhà đầu tư quốc tế sẽ không sẵn sàng đổ tiền vào các dự án trung tâm dữ liệu nếu chính phủ không đảm bảo cam kết dài hạn về giá điện, luật pháp và môi trường vận hành. Vì vậy, ngoài nguồn điện, quốc gia nào muốn đi xa hơn trong xu thế này cần đầu tư vào cơ chế pháp lý minh bạch và chiến lược lâu dài.

Link gốc

Theo congthuong.vn