Đập Tam Hiệp ở Trung Quốc là biểu tượng cho sự khéo léo của con người, cung cấp năng lượng thủy điện và kiểm soát lũ lụt. Nhưng có một điều ít được biết đến: nó có thể điều chỉnh nhẹ tốc độ quay của Trái đất.

Theo NASA, lượng nước khổng lồ mà siêu đập này chứa có thể làm mất cân bằng tốc độ quay của hành tinh chúng ta. Mặc dù sự thay đổi này rất nhỏ, nhưng nó đóng vai trò như một lời nhắc nhở mạnh mẽ về mức độ chúng ta có thể tác động đến các hệ thống tự nhiên.

Đập Tam Hiệp Trung Quốc. Ảnh: Xinhua

Nằm trên sông Dương Tử ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, đập Tam Hiệp được coi là nhà máy thủy điện lớn nhất hành tinh. Phải mất gần 18 năm để xây dựng và hoàn thành con đập vào năm 2012. Công trình khổng lồ này dài 2.335 mét và cao 185 mét, chứa tới 40 kilomet khối nước - tức là khoảng 40 nghìn tỉ lít.

Mục tiêu chính của đập Tam Hiệp là sản xuất thủy điện và kiểm soát lũ lụt, nhưng còn nhiều điều hơn thế nữa. Khi nước tích tụ phía sau con đập khổng lồ này, nó sẽ dịch chuyển một khối lượng lớn thậm chí có thể làm thay đổi vòng quay của Trái đất bằng cách thay đổi cách khối lượng phân tán ra.

Toàn bộ ý tưởng này xuất phát từ các nguyên lý vật lý về phân phối khối lượng và mômen quán tính. Nó đã được chú ý sau khi NASA công bố một nghiên cứu vào năm 2005 về tác động của trận động đất và sóng thần lớn ở Ấn Độ Dương vào năm 2004. Sự kiện đó đã làm thay đổi khối lượng của Trái đất và điều chỉnh momen quán tính của nó, khiến ngày ngắn hơn khoảng 2,68 micro giây.

Tiến sĩ Benjamin Fong Chao từ Trung tâm bay vũ trụ Goddard của NASA cho biết những điều tương tự cũng xảy ra khi con người làm những việc lớn như lấp đầy các con đập khổng lồ. Về mặt lý thuyết, việc di chuyển quá nhiều nước có thể đẩy cực Trái đất khoảng 2 cm và kéo dài một ngày thêm khoảng 0,06 micro giây.

Đập Tam Hiệp xả lũ ngày 20/7/2024. Ảnh: Xinhua

Xây dựng các con đập lớn không phải là cách duy nhất con người tác động đến vòng quay của Trái đất. Biến đổi khí hậu cũng có thể gây tác động tương tự như việc băng ở hai cực tan chảy. Các lực tự nhiên như lực kéo của Mặt trăng đã làm chậm vòng quay của hành tinh trong hàng nghìn năm.

Nhưng việc đưa các công trình khổng lồ như đập Tam Hiệp vào hỗn hợp sẽ tạo thêm một lớp nữa cho những tác động nói trên.

Để giải quyết những thay đổi nhỏ này trong tốc độ quay của Trái đất, một số chuyên gia đề xuất sử dụng thứ gọi là "giây nhuận âm". Điều này có nghĩa là thỉnh thoảng phải giảm một giây từ đồng hồ nguyên tử để giữ cho chúng phù hợp với tốc độ thay đổi đôi chút của Trái đất.

Trung Quốc không đơn độc khi khai thác thủy điện thông qua các siêu đập. Các quốc gia như Mỹ, Brazil và Ấn Độ cũng đang xây dựng các dự án lớn có thể làm thay đổi khối lượng Trái đất theo cách tương tự.

Link gốc

Theo Báo Lao động