Biến nguy cơ thành… lợi thế

Mỗi năm, Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng cần phải xử lý khoảng 1-1,5 triệu tấn tro, xỉ. Trong khi đó, hồ chứa xỉ của Công ty chỉ chứa được lượng tro, xỉ thải ra trong khoảng 10 năm. Vì vậy, ngay từ khi bắt đầu vận hành 2 nhà máy (năm 2011), Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng đã xác định tro xỉ là vấn đề “nóng”, có nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động lâu dài của Nhà máy. Vì nếu không có giải pháp, chỉ tới năm 2022, hai nhà máy sẽ đối diện nguy cơ phải dừng hoạt động do không có chỗ chứa tro, xỉ. 

Tuy nhiên, ông Nguyễn Thường Quang, Tổng giám đốc Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng cho biết, nguy cơ từ tro, xỉ đã là câu chuyện xưa cũ. Thời gian qua, theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương và Tập đoàn, Công ty đã tiếp cận thị trường tiêu thụ tro, xỉ làm phụ gia xi măng, sản xuất gạch không nung… chủ động liên hệ, tạo điều kiện để các đối tác thu mua tro, xỉ của hai Nhà máy. Công ty không đặt nặng vấn đề doanh thu, chỉ thu giá tro, xỉ dao động khoảng 10.000- 20.000 đồng/tấn, tạo điều kiện tốt nhất cho các đối tác tiêu thụ tối đa lượng tro, xỉ.

Công ty đưa ra chính sách bao tiêu, cân nhắc lựa chọn các đối tác, các nhà thầu có năng lực, có tâm huyết, có giải pháp hiệu quả tái sử dụng tro, xỉ. Từ năm 2014, Công ty đã ký hợp đồng với 4 đơn vị, bao tiêu hầu hết lượng tro bay thải ra. Đặc biệt, để bảo vệ môi trường, Công ty đưa ra yêu cầu khắt khe với các đối tác về việc thu gom, vận chuyển tro bay. Tất cả lượng tro bay được vận chuyển từ nhà máy đến nơi tiêu thụ bằng hệ thống xe bồn kín, hạn chế phát tán ra môi trường.

Với lượng xỉ đáy lò chiếm khoảng 15% tổng lượng tro, xỉ thải ra, Công ty cũng đã có đối tác bao tiêu, cung cấp cho các đơn vị làm vật liệu sản xuất xi măng hoặc san nền. Đối với lượng xỉ tồn đọng tại hồ chứa từ trước, Công ty đã hợp tác với 2 đơn vị, khai thác, làm phụ liệu pha trộn cho các nhà máy xi măng. Theo ông Nguyễn Thường Quang, nếu tiếp tục thu gom xỉ như hiện nay, đến năm 2020, hồ chứa xỉ của 2 nhà máy sẽ chỉ còn chủ yếu là nước. Công ty cũng không cần thiết phải mở rộng dung tích hồ chứa xỉ. 

Không để tro, xỉ tồn đọng

Tại Nhiệt điện Nghi Sơn 1, vấn đề xử lý chất thải nhiệt điện, bảo vệ môi trường được coi là thế mạnh của Nhà máy. Ông Nguyễn Hữu Thịnh - Giám đốc Công ty Nhiệt điện Nghi Sơn cho biết, trước khi Nhà máy hoạt động (tháng 6/2013), Công ty đã tìm kiếm và thỏa thuận với đối tác về việc bao tiêu toàn bộ tro, xỉ. Nhờ sự chủ động này, trong hơn 5 năm qua, Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 1 chưa từng phải đối diện với các nguy cơ, hệ lụy từ tồn đọng tro, xỉ.

Theo đó, hơn 320.000 tấn tro bay của Nhà máy thải ra mỗi năm đều được đối tác thu mua hết. Đối với lượng xỉ hơn 80.000 tấn/năm, đối tác cũng đã thu mua một phần, đồng thời có cam kết tiêu thụ toàn bộ xỉ trong thời gian tới. Hiện nay, với lượng xỉ chưa tiêu thụ được, Công ty đã phun trộn nước, tạo thành hỗn hợp không thể phát tán bụi vào môi trường và tiến hành bơm đẩy hỗn hợp ra bãi chứa qua đường ống kín chuyên biệt, an toàn. Bãi thải xỉ được Công ty bố trí cách xa khu dân cư, đáp ứng các yêu cầu về đảm bảo môi trường sống.

Cũng theo ông Nguyễn Hữu Thịnh, bên cạnh việc tận dụng tốt sự hỗ trợ, hợp tác của đối tác thu mua tro, xỉ; một giải pháp được Công ty thực hiện hiệu quả là phát huy sức mạnh nội lực, thực hiện sâu sát các giải pháp bảo vệ môi trường. Công ty Nhiệt điện Nghi Sơn đã thành lập phòng Môi trường, với đội ngũ chuyên viên, nhân viên có trình độ chuyên môn cao. Công ty không chỉ xây dựng đầy đủ hệ thống quy trình xử lý như: Vận hành hệ thống thiết bị thải tro, xỉ; hoạt động xử lý tại bải xỉ…, mà còn tiến hành các đợt kiểm tra định kỳ, đột xuất, phát hiện kịp thời những vấn đề về môi trường, xử lý tốt vấn đề tro, xỉ, không để xảy ra sai sót. 

Công ty đã quán triệt tới toàn thể CBCNV ý thức “sống xanh”, đưa các tiêu chí bảo vệ môi trường vào hệ thống tiêu chuẩn chấm KPI, xét lương, thưởng, kỷ luật trong toàn Công ty. Nhờ đó, mỗi CBCNV đều có ý thức giám sát, bảo vệ môi trường, bảo vệ đường ống bơm xỉ ướt, duy trì phong trào trồng và chăm sóc cây xanh quanh bãi thải xỉ, quanh khuôn viên Nhà máy…

Như vậy, do nắm bắt được các cơ hội tiêu thụ lượng tro, xỉ thải ra, đồng thời tích cực phối hợp với các đối tác, linh hoạt thực hiện các giải pháp phù hợp với tình hình SX-KD, Công ty CP Nhiệt điện Hải Phòng và Công ty Nhiệt điện Nghi Sơn đã có giải pháp xử lý, tái sử dụng hiệu quả lượng tro, xỉ. Đây là cách làm được nhiều nhà máy nhiệt điện khác tham khảo, áp dụng, nhằm chung tay bảo vệ môi trường, đảm bảo vận hành các nhà máy nhiệt điện theo hướng hiệu quả và bền vững. 

Theo Tạp chí Điện lực Chuyên đề Quản lý & Hội nhập