Đời sống người dân tái định cư được đảm bảo
Báo cáo tại Hội nghị, ông Nguyễn Xuân Cường - Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cho biết: Dự án di dân tái định cư (TĐC) Thủy điện Sơn La là một trong những dự án thành phần của công trình Thủy điện Sơn La. Theo đó, đã có hơn 20.340 hộ và 93.201 đồng bào thuộc 248 bản, 31 xã trên địa bàn ba tỉnh Điện Biên, Lai Châu và Sơn La đã phải rời bỏ mảnh đất bao đời gắn bó đến nơi ở mới.
Do tầm quan trọng của dự án, Chính phủ đã thành lập Ban chỉ đạo Nhà nước về di dân, TĐC dự án Thủy điện Sơn La với sự tham gia của nhiều Bộ, ban ngành. Các tỉnh cũng thành lập Ban chỉ đạo do Bí thư hoặc Chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng ban để thực hiện công tác di dân, TĐC.
Các tỉnh đã hoàn thành công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết 78 khu, 285 điểm TĐC tập trung và bố trí xen ghép tại 17 bản, 38 xã, đảm bảo tiếp nhận hết 100% số dân phải di chuyển, đáp ứng được tiến độ di chuyển dân để xây dựng nhà máy, tích nước hồ chứa Thủy điện Sơn La. Đến tháng 4/2010 các tỉnh đã tổ chức di chuyển 100% số dân phải di chuyển đến nơi ở mới, đảm bảo an toàn tuyệt đối, vượt tiến độ 02 năm so với Nghị quyết của Quốc hội.
|
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm hỏi, trò chuyện với người dân tái định cư phường Noong Bua (thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên) - Ảnh VGP
|
Sau 15 năm thực hiện, đến nay dự án di dân TĐC Thủy điện Sơn La đã cơ bản hoàn thành, góp phần đưa Nhà máy vào hoạt động vượt tiến độ 03 năm so với Nghị quyết của Quốc hội, nâng cao công suất cung cấp điện năng cho đất nước, đồng thời góp phần phát triển kinh tế xã hội vùng Tây Bắc, nhất là 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu.
Đặc biệt, người dân ở các khu TĐC đã có đời sống tương đối ổn định. Thu nhập bình quân đầu người năm 2015 đạt 1,208 triệu đồng/tháng, gấp 3,92 lần so với năm 2005 là 311.000 đồng/người tháng. Tỷ lệ hộ nghèo vùng ngập lòng hồ và mặt bằng công trường nơi đi thời điểm trước di chuyển dân là 43,73%; nhưng tỷ lệ này đã giảm xuống còn 17,11%, giảm 2,56 lần so với trước di chuyển.
Nhà ở của người dân xây dựng phù hợp với quy hoạch và phong tục tập quán của từng dân tộc, chất lượng xây dựng đảm bảo, khang trang tốt hơn nơi ở cũ. Đến hết năm 2015, tỷ lệ nhà ở kiên cố của các hộ dân TĐC đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng là 87,6%, tỷ lệ nhà ở bán kiên cố là 12,4%.
Tỷ lệ người dân TĐC được sử dụng nước sạch theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế và nước hợp vệ sinh đạt 93,4%; Tỷ lệ người dân TĐC được sử dụng điện lưới quốc gia đạt 99,7%.
Số hộ dân được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn với đất là 18.812/19.536 tổng số hộ được giao đất ở, đạt 96,3%; Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sản xuất nông nghiệp cho 13.285 hộ/13.353 tổng hộ được giao đất sản xuất nông nghiệp, đạt 99,5%.
Tuy nhiên ông Cường cho rằng vẫn còn những tồn tại như công tác tuyên truyền vận động, giải thích chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về di dân, TĐC của một số địa phương còn chưa tốt; Việc sửa đổi điều chỉnh bổ sung một số cơ chế chính sách thực hiện dự án đôi khi chưa kịp thời; Chất lượng quy hoạch còn hạn chế phải điều chỉnh lại nhiều lần;…
Không phải tổng kết xong là dừng lại
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ tri ân sự đóng góp quý báu cho Dự án công trình Thủy điện Sơn La của các thế hệ cán bộ, lãnh đạo Trung ương, địa phương và nhân dân 3 tỉnh đã rời quê hương, nhường đất cho dự án.
Thủ tướng biểu dương, đánh giá cao những kết quả đạt được của dự án di dân, tái định cư, nổi bật là đời sống người dân tốt hơn. Nhiều mô hình sản xuất mới được xây dựng. Kết cấu hạ tầng được đầu tư đồng bộ. Kết quả đó là nhờ sự nỗ lực của các địa phương, sự phối hợp của các bộ, ban, ngành, sự ủng hộ của người dân. Lãnh đạo 3 tỉnh nhiệt tình, trách nhiệm, lăn lộn ngày đêm với công tác di dân, tái định cư, vận động nhân dân.
“Tôi có suy nghĩ rằng đây không phải là cuộc tổng kết, đánh giá cuối cùng đối với công tác tái định cư mà công tác này còn lâu dài, bền vững, không để người dân tái nghèo, không phải tổng kết xong là dừng lại”, Thủ tướng chia sẻ và cho rằng điều quan trọng trước mắt phải là lo sinh kế cho người dân, lo giáo dục, đào tạo cho lớp trẻ có kiến thức để phát triển, hội nhập và giàu có.
Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu các cấp ngành ở địa phương cần nhìn thẳng vào mặt tồn tại, bất cập để tập trung khắc phục, để hơn 93.000 người dân tái định cư có cuộc sống ổn định lâu bền trong thời gian tới. Từ nguyên nhân là thiếu đất, thiếu nước phục vụ sản xuất, đặc biệt là đất trồng lúa nước mà đời sống người dân tái định cư tại một số điểm chưa ổn định; một số huyện, xã chậm cấp sổ đỏ cho người dân tái định cư, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các địa phương cần khắc phục những tồn tại này.
|
Nhiều tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác di dân tái định cư Thủy điện Sơn La nhận được khen thưởng của Đảng và Nhà nước - ảnh Đình Dũng
|
Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT, chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tổ chức kiểm tra đôn đốc các tỉnh đẩy nhanh tiến độ thực hiện các hạng mục, dự án còn lại và các dự án được Thủ tướng Chính phủ cho phép bổ sung, đảm bảo hoàn thành theo tiến độ được giao. Có báo cáo Thủ tướng việc xử lý những tồn tại trong công tác di dân tái định cư của dự án sau Hội nghị này.
Đối với Bộ Tài chính, chủ trì phối hợp với các bộ ngành liên quan chỉ đạo và tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong thực hiện công tác thanh quyết toán dự án.
Bộ Kế hoạch và đầu tư, chủ trì phối hợp với các bộ ngành liên quan cân đối bố trí số vốn còn lại trong Quyết định số 2009/QĐ-TTg chưa giao cho các tỉnh là 1.217 tỷ đồng; Tìm nguồn và cân đối bố trí bổ sung cho dự án 629,35 tỷ đồng theo công văn số 10122/VPCP-KTTH ngày 12/12/2015 của Văn phòng Chính phủ. Đồng thời, hoàn thành thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án “Ổn định dân cư, phát triển kinh tế - xã hội vùng TĐC dự án Thủy điện Sơn La” để các tỉnh có cơ sở tổ chức triển khai thực hiện.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện chuyển đủ và kịp thời phần vốn của Tập đoàn được phân bổ theo Quyết định số 2009/QĐ-TTg cho các tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu.
Cũng tại Hội nghị, đã có nhiều tập thể và cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác di dân tái định cư Thủy điện Sơn La giai đoạn 2011-2015 được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba; 31 cá nhân và tập thể được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen.